Jak wybrać hodowlę ?

Znajomość i zadawanie właściwych pytań ma kluczowe znaczenie dla podjęcia świadomej decyzji o wyborze szczenięcia. Poniżej stawiamy pytania i są one doskonałym punktem wyjścia, który pomoże Ci stać się lepiej poinformowanym o twoim hodowcy i konkretnym miocie, który oglądasz. Hodowcy docenią Twoje dobrze przemyślane pytania. Jedyny błąd przy zakupie szczeniaka to nie zadawanie żadnych pytań. Hodowli leonbergerów w Polsce jest całkiem sporo, a w ogłoszeniach o szczeniętach hodowcy podają różne magiczne literki, odnoszące się do badań i tytułów psa. Postarajmy się zatem to wszystko wyjaśnić. Wybierając hodowlę warto odwiedzić lub chociaż porozmawiać z kilkoma hodowcami. U wielu hodowców kupno szczeniaka oznacza wejście do rodziny i do kręgu znajomych, a czasem nawet przyjaźń na wiele lat. Jest powiedzenie, że rodziny się nie wybiera, ale tę rodzinę można wybrać i lepiej zrobić to świadomie. Wsparcie hodowcy przez całe życie psa to ważna sprawa. Leonbergery jak większość molosów, bywają problematyczne w okresie wzrostu, a jako dorosłe mogą borykać się z problemami zdrowotnymi, np. z dysplazją stawów, chorobami oczu lub serca. Badani i zdrowi rodzice nie zagwarantują nam w 100% zdrowego szczeniaka (nic ani nikt nie jest w stanie tego zagwarantować), ale zwiększa to szansę, iż szczenię takie będzie. Zrównoważeni psychicznie rodzice szczeniąt, a zwłaszcza matka, dają większą szansę na zrównoważone potomstwo. Jeśli ich matka wykazuje strach lub agresję, potomstwo może nie tylko tę cechę odziedziczyć, ale też zwyczajnie się nauczyć takiego zachowania. To gdzie i jak odchowują się małe leonbergery, odgrywa ogromną rolę. Szczeniaki powinny mieć częsty kontakt z hodowcą i mieć dostęp do domu, aby poznać jak najwięcej odgłosów codziennego życia. Warto zapytać hodowcę, w jaki sposób szczenięta są socjalizowane.. Maluchy powinny mieć zapewnione bodźce; warto się rozejrzeć czy mają różnorodne zabawki. Modne teraz są place zabaw dla szczeniąt – ale nie są one konieczne. Plac nie zapewni szczeniętom socjalizacji, musi to robić hodowca a później właściciel. Plac jest jedynie dodatkową, aczkolwiek mile widzianą atrakcją.

Mostek na placu zabaw

Kilka przykładowych pytań do hodowcy:

Ile masz (miałeś) psów?

Jak często masz szczenięta?

Ile było miotów w Twojej hodowli?

Ile miotów było w tym roku?

Czy hodujesz inne rasy?

Co możesz powiedzieć o długowieczności psów z twojej hodowli?

Jak długo żyją leonbergery?

Jaki jest najstarszy leonberger, którego wyhodowałeś?

Przejdźmy do objaśnienia badań – trzeba tutaj zaznaczyć, że w Polsce nie obowiązują żadne badania dla leonbergerów – to dobra wola hodowcy i dobrze o nim świadczy, jeśli te badania robi.

Oglądając wyniki badań widzimy symbole HD, ED, OCD, LPN1, LPN2, LEMP, LPPN3, których znaczenie za chwilę wyjaśnimy. Dysplazja, czyli niedopasowanie stawu, z wiekiem takie niedopasowanie powoduje ścieranie się elementów i sprawia psu ból. Tak najprościej można to opisać bez wdawania się w szczegóły. Dysplazja może dotyczyć każdego stawu, u psów najczęściej badamy HD, czyli dysplazję bioder i tu wyniki mogą być: A – idealne stawy biodrowe, B – zdrowe, choć nie idealne stawy, C – lekka dysplazja, D – dysplazja, E – ciężka dysplazja. Są to oznaczenia FCI (Federation Cynologique Internationale / Międzynarodowa Federacja Kynologiczna), w niektórych krajach zdarzają się inne oznaczenia, ale w tym artykule nie będziemy tego tematu omawiać, podajemy oznaczenia stosowane w Polsce. Kolejne stawy, jakie badamy to łokcie, oznaczenie skrótowe ED, mamy 0 – stawy zdrowe, 1 – dysplazja 1 stopnia, 2 – dysplazja 2 stopnia i 3 – dysplazja 3 stopnia. Nie zaleca się hodowli z wynikiem innym, niż 0, ale 1 jest też dopuszczone do hodowli (nie we wszystkich krajach). Kolejnym badaniem, z jakim możemy się spotkać jest OCD, czyli osteochondroza, dotyczy stawów barkowych, ale OCD może być w każdym stawie. Wynik może być 0/0 lub -/-, obydwa oznaczenia oznaczają, iż pies jest wolny (zdrowy). W Polsce wynik HD, ED i OCD są wpisywane do rodowodu suki/psa.

Wpis w rodowodzie HD, ED
Testy genetyczne leonbergerów

Inne badania typowe dla rasy leonberger to LPN 1 i 2, LEMP i LPPN 3, są to badania genetyczne w kierunku chorób neurologicznych, obszerniej opisanych w dziale Zdrowie. Symbol N/N oznacza, że pies jest wolny od mutacji, D/N oznacza, że jest nosicielem genu, a D/D oznacza, że jest chory. W hodowli używamy psów N/N i D/N, zatem jedno z rodziców musi być N/N jeśli drugie ma wynik D/N, nigdy nie kojarzymy osobników D/N x D/N. Po obydwu rodzicach N/N cały miot ma wynik N/N czyli zdrowy, po rodzicach D/N i N/N część szczeniąt może być nosicielami, ale będą zdrowe. Wyjątkiem jest LPN 2 tutaj do hodowli używamy tylko osobników N/N. Niestety mutacji jest dużo więcej i może się zdarzyć, że pies jest N/N a ma objawy polineuropatii lub paraliżu krtani. Badania nad innymi mutacjami trwają.

Innymi badaniami, z jakimi można się spotkać to badania oczu, serca, tarczycy. Certyfikaty badań oczu i serca wystawiane są przez uprawnionego lekarza weterynarii. ZAWSZE należy obejrzeć wyniki badań u hodowcy, HD, ED, OCD są wpisane w rodowód, natomiast LPN 1 i 2, LEMP i LPPN 3 wystawiane są przez specjalistyczne laboratoria w postaci pliku PDF (Laboklin, Universitat Bern Institut fur Genetik). Jeżeli hodowca badania ma, to z chęcią je pokaże, w końcu zdrowe psy to duma hodowli. Wyniki zdrowotne suk i samców podane na naszej stronie zostały zweryfikowane przez klub, te psy na pewno mają badania. W rodowodzie psa znajduje się również potwierdzenie wystawiane przez ZKwP o uprawnieniach psa do bycia reproduktorem i uprawnienia suki do bycia suką hodowlaną.

Wystawy:

Wystawy i tytuły to bardzo złożony temat. Można pojechać na wystawę, gdzie sędziuje specjalista rasy, mieć w konkurencji 15 psów, dostać ocenę doskonałą, mieć lokatę 4 i czasem będzie to więcej warte niż championa jakiegoś kraju, gdzie w całej rasie wystawione są 4 sztuki, a sędzia jest sędzią od kilku grup. Są psy mające dużo tytułów, zdobytych praktycznie bez konkurencji, jednocześnie oceniane na dużych wystawach u specjalistów rasy często nie dostają nawet ocen doskonałych. Są też psy bez tytułów, mało wystawiane lub bardzo nieumiejętnie pokazywane, a mogą być tak samo piękne jak te utytułowane psy. Tytuły się nie dziedziczą, są dodatkiem do psa jednak nie absolutnym wyznacznikiem jego jakości. Nie powinny być podstawą decyzji o kupnie szczeniaka właśnie po tych rodzicach, „bo mają tyle tytułów”. Każdy kraj ma swoje zasady przyznawania tytułu championa.

Zazwyczaj podawany jest skrót tytułu i nazwa skrótowa kraju np. CH PL oznacza Champion Polski lub tytuł Młodzieżowy Champion (i tu kraj, np. Pl, Cz, Lat, itd.) lub Jr.Ch – to tytuły zdobyte w klasie młodzieży. Champion – to tytuł zdobyty przez psa dorosłego, po ukończeniu 18 miesięcy. Int. Ch -C.I.B. – Interchampion, to pies, który uzyskał wniosek CACIB w 3 krajach na 4 wystawach od różnych sędziów. Tytuł Zwycięzca Klubu – to zwycięzca wystawy klubowej, zazwyczaj podaje się rok, gdyż wystawy klubowe są z reguły organizowane raz w roku. Najważniejszą wystawą dla leonbergerów jest niemiecka wystawa klubowa odbywająca się w Leonbergu, co roku w ostatni weekend września.  

Tytuły Zwycięzca Świata/Europy – Młodzieżowy Zwycięzca Świata/Europy – zazwyczaj bardzo trudne do zdobycia w dużych, międzynarodowych stawkach w rasie.

Natomiast nie ma tytułów vice zwycięzca, multichampion itd. – są to tytuły wypisywane przez hodowców, ale formalnie takie tytuły nie istnieją.

Najlepsze Baby na Klubowej Wystawie Molosów

Warto zwrócić uwagę, że wyniki badań zawsze powinny być priorytetem w stosunku do tytułów.

Po rozszyfrowaniu tytułów i wyników badań należy jeszcze przyjrzeć się równie ważnym szczegółom, czyli jak prowadzona jest hodowla. Ile miotów w życiu rodzą suki mieszkające w hodowli? Leonbergery późno dojrzewają, szybko się starzeją, jeśli hodowca dba o dobrostan swoich zwierząt, 3-4 mioty w życiu suki, to maksymalna liczba.

Czy mioty są ciągle z tym samym/ tymi samymi reproduktorami? Hodowla powinna polegać na rozwoju rasy, ciągłe krycia tymi samymi psami zawężają pulę genetyczną, która i tak już jest u leonbergerów bardzo wąska. Czy hodowca kryje gdzieś dalej czy ciągle psami mieszkającymi niedaleko lub na ich własnym podwórku? Oczywiście nie ma nic złego w kryciu własnym psem, ale nie nagminnie i nie ciągle te same suki.

Czy w hodowli mieszkają weterany? Czasem ich nie ma, bo niedawno odeszły za Tęczowy Most lub hodowla istnieje od niedawna, ale w starszych hodowlach z większą ilością psów brak weteranów/psów nie hodowlanych powinien być niepokojący.

Czym hodowca karmi szczenięta? Czy najtańszą karmą czy karmami Premium i Superpremium, może gotuje lub daje surowe naturalne jedzenie? Wszystkie te odpowiedzi będą O.K oprócz tej najtańszej karmy.

Czy hodowla publikuje wyniki badań swoich psów? Czy zgłasza mioty do międzynarodowej bazy leonbergerów? (http://leonberger-database.com). Baza ta jest bardzo ważna pod wieloma względami. To nie temat tego artykułu, ale dla całej rasy bardzo istotne jest, aby była jak najpełniejsza, bo dzięki tej bazie możemy obejrzeć kilka a nawet kilkanaście pokoleń wstecz, a także wyniki badań przodków. Jeśli hodowca tego nie robi, to raczej niezbyt dba o rasę i jej dobro.

W jakim wieku hodowca wydaje szczenięta? Leonberger, jako molos później dojrzewa, wolniej się rozwija i szczenięta nie powinny opuszczać hodowli przed 9 tygodniem życia. Życzymy każdemu dobrych wyborów i szczęśliwego życia przez wiele lat z nowym, jakże wspaniałym członkiem rodziny. I nie zapominajcie o jego hodowcy, bo on zawsze chce mieć kontakt ze swoimi “dziećmi”.